vrijdag 30 oktober 2015

Leuk? Leuk!



Wat is er toch aan de hand met het woord leuk? Vooral intellectuelen, taalpuristen en kunstenaars lijken er iets tegen te hebben. Is het mode om leuk, juist n i e t leuk te vinden? Onze zuiderburen vinden het typisch Hollands en ook een naar woord. Ze pleiten voor meer Vlaamse woorden zoals: "plezant" of "wijs" of "tof". Ze zijn zelfs een (nog bescheiden leuk gevonden!!) Facebook pagina begonnen: 'Het Hollands woord "Leuk" bannen uit onze taal.


Maar eerlijk gezegd begrijp ik het niet zo goed. Leuk hoort voor mij bij iets positiefs en wat kan daar nu verkeerd aan zijn? Wat is er mis met een positieve emotie- zelfs als die wat oppervlakkig is? Waarom moet alles diepgang hebben de hele tijd? En sluit leuk als emotie uit dat er ook nog andere emoties of manieren van beleven zijn? Waarom mag leuk niet bestaan naast fantastisch, naast stom, naast verdiepend, naast verwondering? We geven (bijna) allemaal af op Facebook met zijn 'vind-ik-leuk-duim', maar we zitten er wel (bijna) allemaal op. En de meeste mensen die er vanaf gaan, komen binnen de kortste keren weer terug. Waarom zeuren we met z'n allen zoveel over leuk?



Taalkundige Vivien Wassink die zelfs is afgestudeerd op het woordje leuk helpt me een beetje verder met haar artikel op Kennislink: zij beschrijft hoe de flexibele inzet van het woord leuk ervoor heeft gezorgd dat er veel betekenissen aan worden toegekend, waardoor het een vaag begrip is geworden. Zij vermoedt dat dat die vaagheid de reden is waarom het irritatie en verontwaardigheid oproept. Jongeren vinden het woord leuk ook echt niet plezant of tof, aldus het artikel van Alejandro Tauber op Motherboard. 

Ik ben 42 en geboren in Zuid-Holland en ik vind het wel okay! Ik gebruik het regelmatig. Gewoon omdat het in me opkomt. En ik precies die groep vertegenwoordig die het woord leuk graag bezigt. Misschien heb ik het ook wel gekozen om tegendraads te zijn, me te onderscheiden van anderen en gebruik ik het wel als een geuzentitel....

Als mensen vragen wat ik doe voor een werk, zeg ik meestal dat ik tentoonstellingen maak. Dat klopt wel, maar eigenlijk doe ik meer dan dat. Soms gebruik ik ook mijn allerkortste omschrijving: 'we zijn museumLAB en we maken leuke dingen voor leuke mensen.' Daarmee probeer ik aan te geven dat we bij voorkeur voor een zo breed mogelijk publiek de beste én leukste tentoonstellingen, films, evenementen en publicaties maken. Leuk impliceert dat het in eerste instantie niet gaat om een diepgaande cognitieve uitdaging, maar het een sluit bij voorbaat het ander niet. Leuke dingen maken betekent in mijn beleving niet dat we oppervlakkig of dom zijn, noch onze bezoekers. Dat betekent ook niet dat we neerkijken op mensen die graag complexe, schurende of diepgaande tentoonstellingen willen maken of bezoeken. Er is juist behoefte aan vele smaken en niet aan eenheidsworst, toch? Want: als iets iets heel onaangenaam of niet leuk is, bijvoorbeeld de praktische omstandigheden van een museumbezoek, wordt het heel lastig om nog goed te kijken en iets op te steken. Kortom leuk is ook belangrijk voor mensen die iets willen leren. Leuk is daarmee niet simpel om te ontwikkelen en maken is onze ervaring. we hebben ons verdiept in de leukkunde. Een tentoonstelling maken die inhoud overdraagt, prikkelend is én die leuk is, is best complex en vraagt aandacht, inzet en begrip. Hopla! Leuker kunnen we het echt niet maken! Ik wacht nu nog op het geborduurde schilderijtje met de schurende tekst 'leuke dingen voor leuke mensen'.